1 Mayıs ve Taksim

Türkiye’ye 1 Mayıs ilk kez 1906’da kutlandı. 

1925’te Takrir-i Sükun Kanunu'yla her türlü gösteri ve yürüyüş yasaklanınca, 1 Mayıs da kitlesel olarak kutlanamaz hale geldi.

50 yıllık aradan sonra, 1976’da DİSK'in Taksim Meydanı’nda düzenlediği 1976 1 Mayıs'ı, Türkiye'de kitlesel 1 Mayıs kutlamalarının başlangıcı oldu.

1977’de yine Taksim Meydanı’nda düzenlenen 1 Mayıs’a ateş açılması ve 34 kişinin hayatını kaybetmesi üzerine 1977 1 Mayıs’ı “Kanlı 1 Mayıs” olarak tarihe geçti. 1 Mayıs, 1978’de de Taksim Meydanı’nda kutlandı.

1979’da İstanbul'da 1 Mayıs kutlamaları yasaklandı ve sokağa çıkma yasağı kondu.

1981’de 1 Mayıs, resmi tatil olmaktan çıkarıldı.

1989’da İstanbul'da 1 Mayıs'ı kutlamak için İstiklal Caddesi'nden Taksim'e yürümek isteyen 2000 kişilik grup polis tarafından dağıtıldı. Olaylar sırasında alnından vurulan Mehmet Akif Dalcı adlı genç bir gün sonra öldü.

1990’da İstanbul'un çeşitli semtlerinde yapılan 1 Mayıs eylemlerinde 40 kişi yaralandı, 2 bin kişi gözaltına alındı. Yaralılardan Gülay Beceren felç oldu.

1996’da Taksim Meydanı’nın yasaklı olduğu gerekçesiyle Kadıköy’de düzenlenen 1 Mayıs kutlamalarında çıkan olaylarda üç kişi hayatını kaybetti. Kadıköy de 2005’e dek 1 Mayıs kutlamalarına izin verilmedi.

2006’da 1 Mayıs kutlamaları Kadıköy’de gerçekleşti. DİSK, KESK ve Türk-İş üyeleri 1997 1 Mayısı’nda katledilenler anısına Kazancı Yokuşuna karanfiller bıraktı. Taksim Meydanında basın açıklaması yapan Mücadele Birliği üyelerine polis cop ve biber gazı kullanarak müdahale etti; 34 kişiyi gözaltına aldı.

2007’de İstanbul Valisi Muammer Güler, 1 Mayıs’ın Taksim Meydanı’nda kutlanmaya izin verilmeyeceğini açıkladı. Binlerce polis Kazancı yokuşunu çevreledi. Yapılan pazarlıklar sonrasında Valilik, yaklaşık 500 kişilik grubun Taksim Meydanı’nda 1 Mayıs açıklaması yapmasına izin verdi. Dolmabahçe’de bekleyen 1500 kişilik grubun Taksim Meydanı’na çıkmasına izin verilmedi. Polis saldırısı yaşandı.

2008’de İstanbul Valisi Muammer Güler, 1 Mayıs günü Taksim’e toplu ulaşımın durdurulacağını, polisin gerekli önlemleri alacağını açıkladı. Taksim Meydanı’na gitmek isteyenler polis şiddeti işe karşılaştı. Polisin ağır müdahalesinden dolayı, sendikalar Taksim Meydanı’na gitmeyeceklerini açıkladı. 1 Mayıs ara sokaklarda kutlandı.

22 Nisan 2009 günü TBMM Genel Kurulu'nda, 1 Mayıs'ın, "Emek ve Dayanışma Günü" adıyla tatil olmasına ilişkin kanun tasarısı kabul edildi.

2009’da beş binden fazla kişi, Taksim meydanına 1 Mayıs'ı kutladı. Valilik, 1 Mayıs öncesinde gaz kullanılmayacağı söz vermiş olmasına rağmen, polis göstericilere gaz ile müdahale etti.

2010 1 Mayıs’ında 32 yıl sonra Taksim Meydanı ilk kez ‘eyleme’ açıldı.

2011 ve 2012 1 Mayıs’ları da Taksim’de polis müdahalesi olmadan kutlandı.

2013’te Taksim Meydanı’na gitmek isteyen gruplara polis saldırısı yaşandı. Beşiktaş’da yedi saat süren polis saldırısının ardından gerçekleşen kutlama sonunda da polis saldırısı geldi.

2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022’de de Taksim Meydanı 1 Mayıs kutlamalarına kapatıldı.

Şuan 1 Mayıs her nekadar tatil olarak adlandırılsa, mesai verilse de neticede herkes işe gitmet zorundadır ben izin yapmak istiyorum diye bir seçenek yoktur.

...