AYM'den yüz binlerce kamu işçisini ilgilendiren karar

Anayasa Mahkemesi yüzbinlerce kamu işçisini ilgilendiren bir karara imza attı. Mahkeme, sendika konfederasyonları ile hükümet tarafından imzalanan ve kamu işçilerinin mali-sosyal haklarını belirleyen 'çerçeve anlaşma protokollerinin' bağlayıcı olamayacağına hükmetti.

Anayasa Mahkemesi, sendika konfederasyonları ile hükümet tarafından imzalanan ve kamu işçilerinin mali-sosyal haklarını belirleyen 'çerçeve anlaşma protokolleri'nin bağlayıcı olacağına dair düzenlemeyi anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti.  

Böylece 700 bini aşkın kamu işçisinin ücretlerini ve sosyal haklarını belirleyen sürecin konfederasyonlar ve hükümet arasındaki protokollerle değil, idare ve sendikalar arasındaki toplu iş sözleşmesi ile yürütülmesinin önü açılmış oldu.

Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yer alan karar oy birliği ile alındı.

CHP'li milletvekillerinin başvuru üzerine yapulan incelemede 6356 sayılı yasaya eklenen ek 2. maddenin “Bu protokol hükümleri geçerlilik süresi içinde bu madde kapsamındaki idareler ile taraf konfederasyona üye olan sendikalar için bağlayıcıdır” hükmünün anayasaya aykırı olduğu tespit edildi. 

'GREV VE TİS HAKKINI ENGELLİYOR'

Çerçeve protokollerinin bağlayıcılığı sebebiyle sendikaların toplu iş sözleşmesi yapma hakkını kısıtladığı belirtilen kararda, "Söz konusu bağlayıcılık toplu iş sözleşmesi yapılması sırasında uyuşmazlık çıkmasını da engeller nitelikte olduğundan sendikanın grev kararı almasını dolaylı olarak engeller niteliktedir" ifadelerine yer verildi.

Kararda bu engellerin sendikal faaliyete ve sendika hakkı kapsamında olan haklara temas ettiği ve düzenlemenin sendika hakkını sınırlandırdı aktarıldı.

Düzenlemenin Anayasa'nın 13. ve 51. maddelerine aykırı olduğu belirtildi.

2017'DE DÜZENLENMİŞTİ

Aralık 2017’de 696 sayılı KHK ile 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na ek 2. madde eklenerek hükümet ve kamu işveren sendikaları ile işçi sendikaları konfederasyonları arasında kamu işçilerinin mali ve sosyal haklarını belirlemek üzere kamu toplu iş sözleşmeleri çerçeve anlaşma protokolü imzalanmasına olanak tanındı.

OHAL Kapsamında yapılan düzenleme ile ile işçi konfederasyonları, sendikaları ekarte ederek hükümet ile toplu iş sözleşmesi çerçeve anlaşma protokolü imzalayabiliyordu. 

Bu maddeye göre protokol hükümleri idareler ile taraf konfederasyona üye olan sendikalar için bağlayıcıydı. Bu hükme dayanarak Hükümet ile Türk-İş ve Hak-İş arasında toplu iş sözleşmesi çerçeve anlaşma protokolleri imzalanmıştı.

'GREV HAKKI İADE EDİLMİŞ OLDU'

Kararı sosyal medyadan değerlendiren çalışma ekonomisi profesörü Aziz Çelik'e göre, konfederasyonlar sendikalara rağmen bağlayıcı protokoller imzalayabiliyor, üye sendikalar bunlarla bağlı oluyor ve konfederasyonların imzaladığı “çerçeve anlaşma protokolü” ile toplu iş sözleşmesi ve grev hakkı fiilen ortadan kaldırılmış oluyordu.

Çelik, "Çerçeve anlaşma protokolü bağlayıcı değil yol gösterici olabilecek. Üye sendikalar isterlerse bu protokolü esas alabilecek. Bu karar ile konfederasyonların üye sendikaların grev hakkını askıya almasının önüne geçilmiş oldu. Karar ile sendikaların grev hakkı iade edilmiş oldu. Bu iptal kararı ile halen yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi çerçeve protokolü hukuken dayanaksız kalmış oldu" dedi.