Sendikalar, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa göre; işçilerin veya işverenlerin çalışma ilişkilerinde, ortak ekonomik ve sosyal hak ve çıkarlarını korumak ve geliştirmek için en az 7 işçi veya işverenin bir araya gelerek bir işkolunda faaliyette bulunmak üzere oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kuruluşlardır.

İş yerlerinde üye kaydetmek suretiyle örgütlenen işçi sendikaları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yaptıkları yetki tespiti başvurusunun ardından toplu sözleşme yapabileceklerine ilişkin yetki alarak toplu pazarlık sürecini başlatırlar.

İşçilerin toplu iş sözleşmeleri, işçi sendikaları eliyle yürütülmektedir.

İşçiler de üye oldukları sendikalara aidat ödeyerek sendikaların varlığını sürdürmesine sağlamaktadır.

Peki işçi sendikalarının alacağı üyelik aidatı nasıl belirlenir?

6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu 18. maddesine göre; Üyelik aidatının miktarı kuruluşların tüzüklerinde belirtilen usul ve esaslara göre genel kurul tarafından belirlenir.

İşçilerin üyelik aidatlarının bir üst sınırı var mıdır?

Daha önceki mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 23. maddesinin ikinci fıkrasında; “İşçi sendikasına işçinin ödeyeceği aylık üyelik aidatı tutarı, bir günlük çıplak ücretini geçemez.” yer almaktaydı.

Dolayısıyla sendika tüzüğüne göre de en yüksek üyelik aidatı, işçinin bir günlük çıplak ücretini geçemiyordu.

Ancak 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun yerine getirilen 6356 sayılı Kanun’daki sendika üyelik aidatına ilişkin hüküm şu şekilde değiştirilmiştir:

-          "Üyelik aidatının miktarı kuruluşların tüzüklerinde belirtilen usul ve esaslara göre genel kurul tarafından belirlenir.

-          Üyelik ve dayanışma aidatları, yetkili işçi sendikasının işverene yazılı başvurusu üzerine, işçinin ücretinden kesilmek suretiyle ilgili sendikaya ödenir.

-          Yukarıdaki hükümlere göre ödenmesi gereken aidatı kesmeyen veya kesmesine rağmen bir ay içinde ilgili işçi sendikasına ödemeyen işveren, bildirim şartı aranmaksızın aidat miktarını bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faiziyle birlikte ödemekle yükümlüdür.

-          Üye aidatının tahsiline ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir."

Dolayısıyla mevcut Kanun’da, sendika aidatının üst sınırına ilişkin bir hüküm yer almamaktadır.

Ancak teamül ve süregelen uygulama; genellikle işçi sendika aidatlarının 1 günlük brüt yevmiyeyi geçmemesi ve çoğunlukla da 1 günlük brüt yevmiyenin yüzde 80’i şeklindedir.