50/30/20 Kuralı nedir?

Harvard Hukuk Fakültesi Profesörü Elizabeth Warren’ın geliştirdiği finans planı ‘50/30/20’ içindeki her sayısal değer, gider yüzdesini ifade ediyor.

Time dergisi tarafından Dünyadaki En Etkili 100 İnsan arasında gösterilen Warren'ın kurguladığı 50/30/20 formülünde; ihtiyaçlara %50, isteklere %30 ve tasarrufa %20 bütçe ayrılması gerekiyor. Harcamaları; ihtiyaçlar (zorunlu harcamalar), istekler (kişisel harcamalar) ve tasarruf (birikimler) olarak kategorize eden formül, global çapta büyük ilgi toplamayı sürdürüyor.

İlk adım: gelir hesaplama

50/30/20 Kuralı ile finansal bir düzenleme yapabilmek için ilk adımda gelirinizi hesaplamanız gerekiyor. Maaşınızın yanı sıra aldığınız primler, kira geliri ya da diğer alacaklarınızın tümü, total gelirinizi ifade ediyor. Serbest mesleğe sahip bir çalışansanız ve gelirlerinizin tutarı ile finans hanenize katılım zamanları değişkenlik gösteriyorsa bu durumda yapacağınız en iyi şey aylık ortalama gelirinize odaklanmak.

İkinci adım: ihtiyaçları sınırlandırma

Warren’ın 50/30/20 formülüne göre her ay finans hanenize geçen net paranın %50’sinin temel ihtiyaçlara ayrılması, genel mali durumunuza büyük katkı sağlıyor. Gelirinizin %50’sini ayıracağınız bu ihtiyaçları sırasıyla kira, ulaşım, mutfak masrafı, fatura ödemeleri gibi sabit giderler oluşturuyor.

Ayrıca kredi kartı borçları ya da kredi taksitlerinin de bu %50’lik temel ihtiyaç listesinde yer alması gerekiyor. Çünkü borçları nedeniyle harcamaya kapanan bir kredi kartı, zincirleme olarak isteklerinizi karşılayamamanıza neden olabilir.

50/30/20 Kuralının püf noktası, ihtiyaçlarınız konusunda kendinize dürüst olmaktan geçiyor. Kişisel bakım ya da sosyal aktiviteler gibi başlıklara ayrılacak bütçenin, %30’luk istekler dilimi ile karşılanması ve formülün diğer dilimleri içinde değerlendirilmemesi gerekiyor.

Üçüncü adım: istekler için öncelik planı oluşturma

Gelirinizi hesapladınız ve ihtiyaçlar başlıklarınızı listeleyerek gelirinizin %50’si ile bu başlıkların ödemelerini karşıladınız. Şimdi derin bir nefes alın. Sıra geldi hayatın tadını çıkarmaya, ama gelirinizin %30’unu aşmamak şartıyla.

Zorunlu giderler dışındaki tüm harcama başlıkları, aslında kişisel isteklerinizi ifade ediyor. Hobiler, tatil, giyim-teknoloji alışverişleri, ev dekorasyonu, sportif faaliyetler, üyelikler ve tüm eğlence harcamaları bilinçli isteklerinizi oluşturuyor. İsteklerinizi karşılarken alacağınız en akılcı kararlardan biri de mümkün olduğunca indirim, kampanya ve promosyon gibi bütçenize artı değer katacak fırsatları takip etmek. Böylece bu dilimde daha geniş bir lüks harcama alanı yaratılabiliyor.

Dördüncü adım: birikim hesabı açma

Gelirinizin %50’sini ihtiyaçlara ve %30’unu isteklerinize ayırdıktan sonra geriye kalan %20’yi birikim yapabilmek için elinizde tutmanız gerekiyor. Bunun için en doğru hamlelerden biri, kendinize bir birikim hesabı açmak ve bu hesaba düzenli olarak yatırdığınız paranın varlığını unutmaya çalışmak. En azından ev peşinatı, evlilik, yeni bir araba gibi hedefleriniz için ihtiyacınız olan tutarı biriktirene dek vazgeçmemek.