AK Parti milletvekilleri, Devlet Memurları Kanunu ve bazı kanunlar ile Kanun Hükmünde Kararnamelerde değişiklik öngören yeni bir yasa teklifini Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sundu. Bu teklif kapsamında, Devlet Memurları Kanunu’nda çeşitli düzenlemelere gidiliyor. Devlet memurlarıyla ilgili kapsamlı değişiklikler içeren yeni yasa teklifinde, birçok yenilik ve düzenleme bulunuyor.

İşte dikkat çeken maddeler:

Memurlara İlave Kademe Hakkı

Disiplin cezası almadan 8 yıl görev yapan memurlara tanınan ilave kademe hakkı, sözleşmeli personelden memurluğa geçenler için de uygulanacak. Ancak bu düzenleme geçmişe dönük işlemleri kapsamayacak.

Yurtdışı Görev ve Aylıksız İzin Düzenlemeleri

Memurlar, yabancı ülkelerdeki resmi kurumlar veya uluslararası kuruluşlarda çalışmak üzere aylıksız izin alabilecek. Böylece kamu görevlilerinin hem ülke menfaatine hem de kendi kariyer gelişimlerine katkı sağlayacak görevlerde yer alması teşvik edilecek.

Yönetici Kadrolarından Dönüşler

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki yöneticiler, görevlerinden ayrıldıktan sonra memurluğa dönmek isterse, güvenlik soruşturması sonucunda ve belirli şartlarla eski kadrolarına atanabilecek. Bu kadrolar, boşaldıklarında otomatik olarak iptal edilecek.

Uzmanlık Süreçleri ve Yeterlik Sınavları

Uzman yardımcılığına atananlar, en az üç yıl çalışıp uzmanlık tezi hazırlayarak yeterlik sınavına girecek. İlk yeterlik sınavını yapmamış kurumlar, bu düzenleme yürürlüğe girdikten sonra altı ay içinde sınavlarını tamamlamak zorunda.

Denetçiler ve Görev Yetkileri

Denetim yetkisi genişletilen Devlet Denetleme Kurulu (DDK), vakıflar, kooperatifler ve birliklerde idari soruşturma ve denetim yapabilecek. Ayrıca denetçiler, kamu zararını önlemek veya delil karartılmasını engellemek amacıyla görevden uzaklaştırma önerisinde bulunabilecek.

Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı

Yeni düzenlemeye göre, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı bünyesinde sözleşmeli personel çalıştırılabilecek. Ücretler, görevin niteliğine bağlı olarak belirlenen tavan miktarların üç katını geçemeyecek. Sözleşmeli bilişim personeline ise daha yüksek tavan ücretler uygulanabilecek.

Raportör ve Yardımcılarının Kadro Düzenlemesi

Cumhurbaşkanlığı Raportörleri ve yardımcılarının atanma süreçleri ve özlük hakları yeniden düzenleniyor. Başkanlıkta görev yapan bazı personel, belirli süreler sonunda raportör kadrosuna atanabilecek.

Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) Düzenlemeleri

EÜAŞ, enerji ithalat, ihracat ve satış anlaşmalarını yürütmeye devam edecek. Yerli kömürle çalışan santrallerden enerji alımı yapabilecek ve piyasa dengesini sağlamak üzere Bakanlıkça desteklenecek.

Diğer Değişiklikler

ürkiye İstatistik Kurumu’nun gelir kaynakları ve bağımsızlığına ilişkin düzenlemeler yapıldı.
Belediyelerdeki memurlara yönelik disiplin cezası almama durumunda ilave kademe hakkı getirildi.
Hakim ve savcıların terfi süreçleri basitleştirildi.
Yurtdışında görevlendirilen kamu görevlilerinin eşlerine belirli sürelerde aylıksız izin hakkı tanındı.

Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü Döner Sermayesi

Sermaye Artışı: 150 milyon TL olarak belirlenen döner sermaye, Cumhurbaşkanı kararıyla 5 katına kadar artırılabilecek.
Gelir Kaynakları: Tahsis edilen ödenekler, değerleme farkları, bağışlar ve yıllık kâr gibi unsurlardan oluşacak. Kullanılmayan gelirler sermayeye eklenecek.
Kullanım ve Denetim: Harcamalar Hazine ve Maliye Bakanlığı izniyle yapılacak, gelir ve giderler Sayıştay denetimine tabi olacak.
Kar Aktarımı: Sermaye tutarına ulaşıldıktan sonra elde edilen kârlar genel bütçeye aktarılacak.

Ek Gösterge Düzenlemeleri

Uyum Sağlanması: 375 sayılı KHK’ye göre bazı üst düzey kadro ve pozisyonlarda değişiklik yapılarak eşitlik sağlanacak.
Özel Statüler: Bakanlık müşavirleri ve araştırmacılar gibi kadrolar, izleme, değerlendirme ve rehberlik gibi görevlerde görevlendirilecek.

Yurt Dışı Daimi Görevlere Atanma

Şartlar: En az 4 yıllık yükseköğrenim mezunu olmak, yabancı dil yeterliliği ve mesleki bilgi gibi kriterler aranacak.
Adalet Bakanlığı Kadroları: Yurt dışı teşkilatlarında görev alacak hakim ve savcılar için özel düzenlemeler getirilecek.
Görev Süresi: Görev süresi 3 yıl olup, ihtiyaç halinde 1 yıl uzatılabilecek. Yurt içindeki görev süresinden sonra tekrar atanma imkanı sağlanacak.
4. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Düzenlemeleri
Görev Tanımı: AR-GE, teknoloji, girişimcilik, sanayi altyapısı, verimlilik gibi alanlarda teşvik ve düzenlemeler yapılacak.
Döner Sermaye: Bakanlık için 500 milyon TL döner sermaye tahsis edilecek ve bu sermaye, Cumhurbaşkanı tarafından 5 katına kadar artırılabilecek.
Kullanım Alanları: Sanayi bölgelerinin iyileştirilmesi, dijitalleşme, teknoloji projeleri gibi faaliyetler için kullanılacak. Gerekli durumlarda genel bütçeye kaynak aktarılabilecek.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifimiz ve gerekçesi ekte sunulmaktadır.
Gereğini arz ederiz.

GENEL GEREKÇE

2017 yılında yapılan Anayasa değişiklikleri sonrasında Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmiş ve bu sistem çerçevesinde yeni bir hukuk normu olarak Anayasal yapıya dercedilen Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle (CBK) yürütme alanında düzenlemeler yapılabilmesi benimsenmiştir. Anayasa değişikliğiyle. Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin genel düzenleme alanını belirlemenin yanında bakanlıkların kuruluş ve teşkilatlanmasıyla üst kademe kamu yöneticilerinin atanma usul ve esasları gibi belli konularda çıkarılabileceği yönünde özel hükümler de getirilmiştir.

Anayasa Mahkemesince (AYM) yürütülen Anayasal denetim çerçevesinde muhtelif Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile ilgili yürürlüğün durdurulması ve iptal kararları verilmiştir. AYM, kararlarında Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenebilecek alanın sınırlarını Anayasada belirtilen kurallar dahilinde tanımlamış ve bu alanın dışına taşan hükümlerin Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle ile değil ancak kanunla düzenlenebileceği yönünde kararlarını oluşturmuştur.

Teklif ile Cumhurbaşkanlığı îdari îşler Başkanlığı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreterliğinde personel istihdamı, üst kademe kamu yöneticilerinin atanma usulü, yurtdışı daimi görevlere atanacaklara dair usul ve esaslar, Türkiye İstatistik Kurumunun gelirleri, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının döner sermaye işletmeleri, gibi AYM tarafından iptal edilen bazı Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde yer alan hükümler ilgili kararlar ışığında gözden geçirilerek kanunlara dercedilmektedir. Ayrıca AYM tarafından iptal edilen EÜAŞ’ın görev ve yükümlülüklerine ilişkin bazı hükümler, faaliyetlerin devamlılığını temin etmek amacıyla iptal kararındaki gerekçeler göz önünde bulundurularak düzenlenmektedir. Bunun yanında, yine kariyer uzman kadrolarına atanmayla ilgili yeterlik sınavının azami bir sürede tamamlanmasına dair AYM kararının da gereği yerine getirilmektedir.

Teklifte, bazı AYM iptal kararlarının gereğinin uygulanması dışında, devlet memurlarının Cumhurbaşkanınca belirlenecek yurtdışındaki kurumlarda görevlendirilmeleri halinde aylıksız izinli sayılabilmesi, uluslararası kuruluşlara ya da kamu sermayeli kuruluşlarca yurtdışına görevlendirilenlerin memur olan eşlerine 3 yıla kadar aylıksız izin verilebilmesi, sözleşmeli personel pozisyonlarından memur kadrolarına atananların sözleşmeli olarak geçirdikleri sürelerin disiplin cezası almadan geçirilen ve dolayısıyla ilave kademe hakkı sağlayan sürelerin hesabında dikkate alınması. Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığında görev yapan bazı memurların diğer kamu kurumlarındaki emsallerinin faydalandığı ek göstergelerden faydalanabilmesi ile aynı Başkanlıkta kariyer meslek personeli istihdam edilebilmesi yönünde düzenlemelere de yer verilmektedir.

MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1 – Maddeyle 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine eklenen hüküm ve aynı Kanuna eklenen geçici 52 nci madde hükümleri ile birlikte; 8 yıl herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara verilen ilave bir kademe hakkından faydalanmasını sağlayan düzenlemenin benzerinin 19/1/2023 tarihli ve 743 3 sayılı Kanun çerçevesinde sözleşmeli statüden memur kadrolarına geçenler için de düzenlenmesi amaçlanmaktadır.

MADDE 2 – 657 sayılı Kanunun 77 nci maddesine göre yabancı memleketlerin resmî kurumlan veya uluslararası kuruluşlarda kurumlarının muvafakati ile görev alacak memurlara yabancı memleketlerin resmî kuramlarında on yıla, uluslararası kuruluşlarda yirmibir yıla kadar aylıksız izin verilebilmektedir. Bununla birlikte son dönemlerde yaşanan gelişmeler sonucunda, uluslararası alanda hukuk, kamu yönetimi, ekonomi, sanat, spor, bilim, kültür gibi çeşitli dallarda geleneksel uluslararası hukuk aktörlerinin dışında faaliyet gösteren uluslararası nitelikli birçok farklı statüde kurum ve kuruluşlar ortaya çıkmıştır. Bu yüzden anılan maddenin kapsamına hangi nitelikte kuruluşların girdiği hususunda tereddütler oluşabilmektedir. Düzenleme ile yabancı memleketlerin resmî kurumlan veya uluslararası kuruluşlar yanında söz konusu nitelikte olabilecek ve Cumhurbaşkanınca belirlenecek uluslararası kuruluşlarda görev almak isteyen memurlara da aylıksız izin verilebilmesi, böylece herhangi bir mali ilave külfet oluşmadan kamu görevlilerinin ülkenin ulusal menfaatleri ve kamu yararı yanında kendi mesleki gelişimleri bakımından da yararlı olabilecek çalışmalara katılabilmesi imkânının genişletilmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 3 – 657 sayılı Kanunun 92 nci maddesine eklenen hüküm ile 3 75 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin mülga ek 18 inci, ek 35 inci ve ek 37 nci maddeleri kapsamındaki yöneticilik görevi sonrası bakanlık müşaviri, müşavir, danışman, idari uzman ve araştırmacı kadrolarında atanmış olup özel sektöre geçmek isteyenlerin bu geçişlerini kolaylaştırmak amacıyla düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 4 – Mezkur Kanunun 108 inci maddesine eklenen hüküm ile Türkiye’nin üyesi olduğu uluslararası kuruluşlarda görevlendirilenler ile kamu sermayeli kurum veya kuruluşların yurtdışı birimlerinde çalışanların ya da bu kurum ve kuruluşlarda çalışanlardan yurtdışında görevlendirilenlerin memur olan eşlerine aylıksız izin verilmek suretiyle aile birliğinin sağlanması amaçlanmaktadır.

MADDE 5 – Madde ile Anayasa Mahkemesinin 7/3/2024 tarihli ve E: 2023/137, K: 2024/68 sayılı iptal kararı doğrultusunda, uzman yardımcılarının yeterlik sınavının sonuçlandırılmasına ilişkin azami süre sınırı getirilmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 6 – Madde ile Anayasa Mahkemesinin 7/3/2024 tarihli ve E: 2023/13 7, K: 2024/68 sayılı iptal kararı doğrultusunda Ek 41 inci maddeye eklenen uzman yardımcılarının yeterlik sınavlarının süresine ilişkin cümlenin uygulanmasına yönelik geçici madde düzenlemesi yapılmaktadır.

MADDE 7 – Madde ile bu Teklifle 657 sayılı Kanunun 4/B maddesinde yapılan ve sözleşmeli personel statüsünden memur kadrolarına atananlara herhangi bir disiplin cezası almamaları kaydıyla ilave kademe verilmesini sağlayan düzenlemenin, daha önce söz konusu
statü geçişini maddede belirtilen kanunlar çerçevesinde yapanlara geçmişe dönük faydalandırılmaksızın uygulanması amaçlanmaktadır.

MADDE 8 – 2443 sayılı Devlet Denetleme Kurulu Başkan ve Üyelerine İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanunun 8 inci maddesinde yer alan özel hizmet tazminatı ve harcıraha ilişkin hükümler dışındaki maddeleri 703 sayılı KHK ile yürürlükten kaldırılmıştır. Kurulun görevi, denetçilerin görev ve yetkileri ile görevden uzaklaştırmaya ilişkin bazı hükümlerin anılan Kanuna eklenmesi ihtiyacı ortaya çıktığından Kanun isminin de söz konusu değişikliklere uygun olarak değiştirilmesi amaçlanmaktadır.
Anayasa Mahkemesinin 1/2/2024 tarihli ve 2021/113 Esas, 2024/29 Karar sayılı kararı ile 5 sayılı Devlet Denetleme Kurulu Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 4 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının (a) bendinde yer alan “ …vakıflarda, kooperatiflerde, birliklerde ve bu kurum ve kuruluşların her türlü ortaklık ve iştiraklerinde… ” ibaresi iptal edilmiştir. Anayasa Mahkemesinin iptal kararı ile Anayasa hükmünde mevcut olmasına rağmen 5 sayılı CBK’da yer alan vakıflarla ilgili düzenleme bütünüyle yürürlükten kalkmış olup vakıflar yönünden hukuksal boşluk oluşmuştur. Kooperatifler, birlikler ve bu kurum ve kuruluşların her türlü ortaklık ve iştirakleri ise, gerekçeli kararda belirtildiği üzere, Anayasanın 104 üncü maddesinin on yedinci fıkrasının ikinci ve üçüncü cümleleri uyarınca CBK ile düzenlenemeyen, kanunla düzenleme yapılması gereken alanda kalmaktadır. Anayasanın 108 inci maddesi uyarınca Devlet Denetleme Kurulunun görevleri Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde düzenlenmekle birlikte bu görevlerden Anayasa Mahkemesinin anılan kararı ile iptal edilen hususların kanunla düzenlenmesi amaçlanmaktadır.

MADDE 9- 5 sayılı Devlet Denetleme Kurulu Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; “Grup başkanı ve denetçiler denetim görevi mucibince, denetim kapsamına dahil kurum ve kuruluşların teftiş, denetim veya bu maksatla kurulmuş birimlerinin görev, yetki ve sorumluluklarını haizdir. ” şeklindeki hüküm Anayasa Mahkemesinin 01/02/2024 tarih ve 2021/113 Esas; 2024/29 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.
Kararının iptal gerekçesinde, Anayasanın 128 inci maddesinde, memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ile diğer özlük işlerinin münhasıran kanunla düzenlenmesi gerektiği, CBK’daki hükmün memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görev ve yetkilerine ilişkin olduğu, bu nedenlerle söz konusu hususun Anayasaya aykırılık teşkil ettiği ifade edilmiştir.
Devlet Denetleme Kurulunda görev yapan denetçilerin görev ve yetkilerinin Anayasanın 128 inci maddesi gereğince kanunla düzenlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle; Anayasa Mahkemesi kararının gerekçesine uygun olarak iptal edilen hüküm ile birlikte CBK’da yer alan denetçilerin görev ve yetkilerine ilişkin diğer hükümlerin de 2443 sayılı Kanuna eklenmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 10 – Anayasa Mahkemesinin 11/11/2021 tarih ve 2018/121 Esas; 2021/84 sayılı Kararı ile 5 sayılı CBK’nın 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “…tedbiri uygulayabilir veya… ” ibaresi Anayasaya aykırı görülerek iptal edilmiştir. Söz konusu maddenin iptal gerekçesinde; Anayasanın 108 inci maddesi gereğince Devlet Denetleme Kurulu tarafından derneklerde yapılacak denetlemeler sırasında dernek görevlileri hakkında da görevden uzaklaştırma tedbiri uygulanabileceğinden bahisle, söz konusu hükmün dernek görevlileri yönünden Anayasanın 33 üncü maddesinde yer alan dernek kurma hakkına yönelik
bir sınırlama niteliğinde olduğu, bu bağlamda söz konusu CBK hükmünün kapsamı itibarıyla Anayasanın İkinci Kısım İkinci Bölümünde yer alan kişi hakları ve ödevleri ile ilgili bir düzenleme içerdiği, Anayasanın 104 üncü maddesinin on yedinci fıkrasının ikinci cümlesi uyarınca CBK ile düzenlenemeyecek alan içerisinde kaldığı ve bu nedenle Anayasaya aykırı olduğu belirtilmiştir.
Madde ile 5 sayılı CBK’da DDK’ya verilen yetkiler arasında yer alan “Görevden Uzaklaştırma” tedbiri hakkında, memurlar ve diğer kamu görevlilerini kapsayacak şekilde Anayasa Mahkemesi kararının iptal gerekçesine uygun olarak düzenleme yapılması amaç 1 anmaktad ı r.

MADDE 11 – Anayasa Mahkemesinin 26/10/2023 tarihli ve E.:2018/l 18; K.:2023/180 sayılı Kararı ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin İdari İşler Başkanlığında personel istihdamını düzenleyen hükümlerinden bir kısmı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenemeyeceği gerekçesiyle iptal edilmiştir. Madde ile söz konusu iptal kararı doğrultusunda Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığında personel istihdamına yönelik düzenlemeler yapılmaktadır.

MADDE 12 – Madde ile Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığında kariyer meslek olarak düzenlenen Cumhurbaşkanlığı Raportörü kadrolarına halihazırda anılan Başkanlıkta görev yapanların geçişine ilişkin usul ve esaslar belirlenmektedir.

MADDE 13 – Madde ile 657 sayılı Kanunun 4/B maddesinde yapılan ve sözleşmeli statüden memur kadrolarına geçenlerin 8 yıl herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara verilen ilave bir kademe hakkından faydalanmasını sağlayan düzenlemenin benzeri 5393 sayılı Kanun kapsamındakiler için de düzenlenmektedir.

MADDE 14 – Anayasa Mahkemesinin 1/2/2024 tarih ve 2021/87 Esas; 2024/28 sayılı Kararı ile; 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Türkiye İstatistik Kurumunun teşkilat yapısının ve görevlerinin düzenlendiği Kırkikinci Bölümünde yer alan “Kurumun gelirleri” kenar başlıklı 614/A maddesi “kamu tüzel kişiliğini haiz TÜİK’in dava konusu kuralla belirlenen gelirlerinin Anayasa ‘mn 123. maddesinin birinci fıkrası uyarınca münhasıran kanunla düzenlenmesi gerektiği” gerekçesiyle iptal edilmiştir. Madde ile Anayasa Mahkemesinin Kararı göz önünde bulundurularak, iptal edilen Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükmü ile düzenlenmiş olan Türkiye İstatistik Kurumu’nun gelirlerinin kanunla düzenlenmesi amaçlanmaktadır.

MADDE 15 – Madde ile Enerji alım ve satım faaliyetlerinin sürdürülmesi ve imzalanan sözleşmeler kapsamında elektrik enerjisi alışı ve satışı yapılması, yürütülen enerji alım faaliyetlerinin sürdürülmesi, mevcut imtiyaz ve uygulama sözleşmeleri kapsamında enerji alış ve satış anlaşmaları imzalanabilmesi, imzalanan enerji satış anlaşmalarının sürdürülmesi ve 4734 sayılı Kamu îhale Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (o) bendi kapsamında, EÜAŞ’ın, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlarına; taraflar arasında düzenlenen ikili anlaşmalar (elektrik satış anlaşması) kapsamında elektrik enerjisi satışı gerçekleştirilebilmesi amaçlanmaktadır.
Görevli Tedarik Şirketlerinin tarifesi düzenlemeye tabi olan tüketicileri için ve elektrik dağıtım şirketlerinin, genel aydınlatma ile teknik ve teknik olmayan kayıplarından dolayı enerji ihtiyaçlarını EÜAŞ’tan temin etmesi; ayrıca EÜAŞ’ın görev, yetki ve sorumlulukları
çerçevesinde, yerli kömür yakıtlı elektrik üretim santrallerini işleten şirketlerden enerji alımına ilişkin faaliyetlerin gerçekleştirilebilmesi hedeflenmektedir.
Ayrıca son kaynak tedarikçilerinin EÜAŞ’tan temin ettikleri ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından belirlenen elektrik enerjisi oranının, yıl ile sınırlama yapılmaksızın belirlenmesi ile öngörülebilir bir alım sürecinin oluşması amaçlanmaktadır.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun, EÜAŞTn alım yükümlülüklerini tam olarak karşılayabilmesi için her türlü önlemi alabilmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 16 – Anayasa Mahkemesinin 1/2/2024 tarih ve 2022/68 Esas; 2024/26 sayılı Kararı ile 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün döner sermayesini düzenleyen 117 nci maddesi, döner sermaye işletmesinin faaliyeti neticesi elde edilecek gelirin kamu geliri niteliğinde olduğu ve kamu gelirlerine yönelik hususların ise teşkilatlanmanın zorunlu bir unsuru olmadığı için münhasıran kanunla düzenlenmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme tarafından iptal edilmiştir. Anayasa Mahkemesinin iptal gerekçesi de göz önünde bulundurularak maddenin düzenlenmesi amaçlanmaktadır.

MADDE 17 – 1/7/2022 tarihli ve 7417 sayılı Kanun ile yapılan ve 15/1/2023 tarihinde yürürlüğe giren değişiklikler sonrasında 657 sayılı Kanun kapsamında ek göstergeleri belirlenen Devlet memuru kadroları ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (IV) sayılı cetvele göre ek göstergeleri tespit edilen Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatına ait bazı Devlet memuru kadroları arasında herhangi bir farklılık olmamasını teminen düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 18 – Anayasa Mahkemesinin 11/10/2023 tarihli ve E: 2018/120, K: 2023/171 sayılı Kararı ile 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 3 üncü maddesinde yer alan yurtdışı teşkilatında daimî bir göreve atanacak kamu görevlilerinin seçimi, atanması, çalışma usûl ve esasları ile disiplin ve diğer özlük işlerine ilişkin usûl ve esasların Cumhurbaşkanınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenmesine yönelik hüküm, yurtdışı sürekli görevlere atanan ancak üst kademe kamu yöneticisi sıfatını haiz olmayan kamu görevlilerinin atanma şartları yönünden de düzenleme içerdiğinden Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenebilecek alanın dışına çıktığı ve Anayasanın kamu görevlilerinin atanmalarına ilişkin şartların kanunla düzenlenmesini öngören 128 inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmiştir. Ek 35 inci maddenin üçüncü fıkrasında yapılan değişiklikle, yurtdışı teşkilatındaki sürekli görevlere yapılacak atamalarda aranacak şartların Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile belirlenebilmesine yönelik hüküm Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda yürürlükten kaldırılmaktadır.
Ayrıca, Anayasa Mahkemesi kararı ile Cumhurbaşkanının üst kademe yöneticilerini atama yetkisinin başka bir makamın teklifine bağlı tutulamayacağı gerekçesiyle 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ve ekli (II) sayılı cetvelde yer alan kadro, pozisyon ve görevlere Cumhurbaşkanı onayı ile atama yapılabilmesini öngören hüküm iptal edilmiş olup anılan iptal kararı doğrultusunda ek 35 inci maddenin beşinci fıkrasında yer alan “Cumhurbaşkanı onayı” ibaresi yürürlükten kaldırılmakta ve bu çerçevede, esasta bir değişiklik yapılmadan fıkra metni revize edilmektedir.
Diğer taraftan, düzenlemeye konu ek 35 inci maddenin dokuzuncu fıkrasında, üst kademe kamu yöneticisi olup görevden alınanlardan bakanlık müşaviri, müşavir, danışman
kadrolarına atananların, üst yönetici tarafından izleme, değerlendirme, araştırma, rehberlik, proje ve eğitim gibi hizmetlerde görevlendirileceğine yönelik hüküm bulunmaktadır. Söz konusu fıkrada yapılan değişiklikle, diğer üst kademe yöneticileri ile mülga ek 18 inci ve ek 37 nci maddeler kapsamındaki yönetici kadrolarda bulunup görevden alınan idari uzman ve araştırmacıların da bu kapsama dahil edilmesi, ayrıca söz konusu hükmün daha işlevsel hale getirilmesi amacıyla bunların kendi kurumlan dışında da görevlendirilebilmesine imkan sağlanması ve bu kapsamdaki uygulama usul ve esaslarının Cumhurbaşkanlığı yönetmeliğiyle düzenlenmesi öngörülmektedir.

MADDE 19 – Anayasa Mahkemesinin 11/10/2023 tarihli ve E: 2018/120, K: 2023/171 sayılı Kararı ile 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 3 üncü maddesinde yer alan yurtdışı teşkilatında daimî bir göreve atanacak kamu görevlilerinin seçimi, atanması, çalışma usul ve esasları ile disiplin ve diğer özlük işlerine ilişkin usul ve esasların Cumhurbaşkanınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenmesine yönelik hüküm Anayasanın 128 inci maddesine aykırı olduğu ve kanunla düzenlenmesi gerektiği gerekçesiyle iptal edildiğinden söz konusu iptal kararı doğrultusunda yurtdışı teşkilatında daimî bir göreve atanacak kamu görevlilerinin atanmaları, atanmalarında aranacak şartlar ve diğer hususları düzenleyen madde ihdas edilmektedir.
Ayrıca, Anayasanın 140 inci maddesinde idari görevlerdeki hâkim ve savcıların hâkim ve savcılar hakkındaki hükümlere tabi oldukları yönündeki açık düzenleme gereğince; adalet müşavirlerinin görev süresi, görevleri, özlük hakkı ile disiplin, sicil ve terfi işlemlerinde hangi hükümlere tabi olacakları genel düzenlemeden farklı olarak maddede ayrıksı bir şekilde düzenlenmektedir.

MADDE 20 – 1/7/2022 tarihli ve 7417 sayılı Kanun ile yapılan ve 15/1/2023 tarihinde yürürlüğe giren değişiklikler sonrasında 657 sayılı Kanun kapsamında ek göstergeleri belirlenen Devlet memuru kadroları ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (IV) sayılı cetvele göre ek göstergeleri tespit edilen Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatına ait bazı Devlet memuru kadroları arasında herhangi bir farklılık olmamasını teminen düzenleme yapılmaktadır.

MADDE 21- Yurtdışı daimi görevlere ilişkin atama şartları ve diğer hususların Kanuna dercedilmesi sebebiyle konuyla ilgili mevcut ikincil düzenlemelerin uygulanmasına ilişkin usul ve esas belirlenmektedir.

MADDE 22 – Anayasa Mahkemesinin 11/10/2023 tarihli ve E: 2018/120, K: 2023/171 sayılı Kararı ile 3 sayılı Üst Kademe Kamu Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usûllerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (II) sayılı Cetvel’de yer alan “I. Hukuk Müşavirleri (Bakanlık Bağlı, İlgili, İlişkili Kuruluşları)” ibaresi iptal edilmiştir. İptal kararında, KİTTerin I. Hukuk Müşavirlerinin 399 sayılı KHK’ya ekli 1 Sayılı CetveTde yer aldığı ve 399 sayılı KHK’nın 5 inci maddesinin birinci fıkrasında 1 Sayılı Cetvel’de yer alan kadrolara yönetim kurulu kararı ile atama yapılacağı hükmü yer aldığından bahisle KİTTerin I. Hukuk Müşavirlerini atamaya yetkili merci ve atama usulü bakımından anılan KHK’nın söz konusu hükmünün uygulanacağı belirtilmiştir.
Madde ile Anayasa Mahkemesinin iptal kararı ve gerekçesi dikkate alınarak KIT’lerde yönetim kurulu kararıyla atanacak kadroları düzenleyen hükmün kapsamı, I. Hukuk Müşavirleri de dahil olmak üzere 399 sayılı KHK’ya ekli 1 Sayılı Cetvel’de yer alan ve 3 sayılı
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çerçevesinde halihazırda Cumhurbaşkanınca atanan genel müdür, genel müdür yardımcısı ve bölge müdürü kadroları istisna olacak şekilde yeniden düzenlenmektedir.

MADDE 23 – Anayasa Mahkemesinin 27/12/2023 tarih ve 2020/52 Esas; 2023/223 sayılı kararıyla 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının görevlerini düzenleyen muhtelif maddelerindeki bazı hükümler iptal edilmiştir. Madde ile Anayasa Mahkemesinin gerekçeleri göz önünde bulundurularak, iptal edilen düzenlemelerin 635 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye dercedilmesi amaçlanmaktadır.

MADDE 24 – Anayasa Mahkemesinin 27/12/2023 tarih ve 2020/52 Esas; 2023/223 sayılı kararıyla. 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 409/A maddesinde yer alan “(1) Bakanlık döner sermaye işletmesi kurmaya yetkilidir. Döner sermaye miktarı Cumhurbaşkanınca belirlenir. Döner sermaye faaliyetlerinden elde edilen kârlar, ödenmiş sermaye tahsis edilen tutara ulaşıncaya kadar sermayeye eklenir. Ödenmiş sermaye tutarı, tahsis edilen sermaye tutarına ulaştıktan sonra, yılsonu kârı hesap dönemini izleyen Nisan ayının sonuna kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimi hesabına yatırılır. (2) İşletmenin faaliyet alanları, gelirleri, giderleri, işleyişi ve denetimi ile diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir. ” hükmünün tamamı, kamu gelirine ilişkin olduğu ve Bakanlıkların kuruluş ve işleyişine ilişkin Anayasanın 106/( 11) maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceğinden kanunla düzenlenmesi gerektiği gerekçesiyle iptal edilmiştir. Madde ile Anayasa Mahkemesinin gerekçesi göz önünde bulundurularak iptal edilen düzenlemenin 635 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye dercedilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının faaliyetleri ile ilgili yapılan iş ve işlemlerin daha etkin yürütülmesi, uygulamada yaşanan sıkıntıların giderilerek eksikliklerin tamamlanması, hizmet kalitesinin artırılması amaçlarına matuf olmak üzere; kaynak kullanımına ilişkin düzenlemeler yapılmaktadır.

MADDE 25 – Yürürlük maddesidir.

MADDE 26 – Yürütme maddesidir.

DEVLET MEMURLARI KANUNU İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasının dördüncü paragrafında yer alan ‘”tespitinde” ibaresi “tespiti ile 64 üncü maddenin dördüncü fıkrası kapsamında” şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE 2- 657 sayılı Kanunun 77 nci maddesinin birinci fıkrasına “veya uluslararası kuruluşlarda” ibaresi ile “yabancı memleketlerin resmi kurumlarında” ibaresinden sonra gelmek üzere “ya da Cumhurbaşkanınca belirlenen yurtdışındaki kuruluşlarda” ibareleri eklenmiş, ikinci fıkrasında yer alan “yabancı memleketlerde veya uluslararası kuruluşlarda görevde” ibaresi “birinci fıkra kapsamındaki görevlerde” şeklinde ve üçüncü fıkrasında yer alan “yabancı memleketlerde veya uluslararası kuruluşlarda” ibaresi “birinci fıkra kapsamındaki görevlerde” şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE 3- 657 sayılı Kanunun 92 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin mülga ek 18 inci, ek 35 inci ve ek 37 nci maddeleri kapsamında yer alan yönetici görevlerinden alınıp veya bu görevleri sona erip mezkur maddeler uyarınca ilgili kadrolara ataması yapılan ve bilahare bu kadrolarındayken memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerden tekrar memurluğa dönmek isteyenler, haklarında güvenlik soruşturması yapılması ve iki defadan fazla olmamak kaydıyla bu maddede yer alan diğer şartlar aranmaksızın ve başkaca bir işleme gerek kalmaksızın ayrıldıkları kadrolarına atanırlar. Bu fıkraya göre atananların kadroları başka bir işleme gerek kalmaksızın ihdas edilmiş ve kurumların kadro cetvellerinin ilgili bölümlerine eklenmiş sayılır. Bu şekilde ihdas edilen kadrolar, herhangi bir şekilde boşalması hâlinde başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır.”

MADDE 4- 657 sayılı Kanunun 108 inci maddesinin (D) fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Türkiye’nin üyesi olduğu uluslararası kuruluşlarda görevlendirilenler ile kamu sermayeli kurum veya kuruluşların yurtdışı birimlerinde çalışanların ya da bu kurum ve kuruluşlarda çalışanlardan altı aydan fazla yurtdışında görevlendirilenlerin memur olan eşlerine 3 yılı aşmamak üzere bunların görev süresince aylıksız izin verilebilir.”

MADDE 5- 657 sayılı Kanunun ek 41 inci maddesinin beşinci fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve fıkraya ikinci cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Uzman yardımcılığına atananlar, en az üç yıl çalışmak ve istihdam edildikleri birimlerce belirlenecek konularda hazırlayacakları uzmanlık tezi, oluşturulacak tez jürisi tarafından kabul edilmek kaydıyla yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar.” “Yeterlik sınavına girmeye hak kazananların sınavı en geç altı ay içinde yapılır.”

MADDE 6- 657 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇÎCÎ MADDE 51- Ek 41 inci maddenin beşinci fıkrasına tabi bulunanlardan anılan fıkranın bu maddeyi ihdas eden Kanunla değiştirilmeden önceki hükümleri kapsamında yeterlik sınavına girmeye hak kazanmış olup bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla halen kurumlarınca ilk yeterlik sınavı yapılmamış olanlar bakımından anılan fıkrada söz konusu
sınavın yapılması için öngörülen altı aylık süre, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başlar.”

MADDE 7- 657 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 52- Geçici 37 nci, geçici 41 inci ve geçici 48 inci madde çerçevesinde sözleşmeli personel pozisyonlarından memur kadrolarına atanmış olup bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla memur kadrolarında bulunanların söz konusu pozisyonlarda geçen hizmet süreleri, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, 64 üncü maddenin dördüncü fıkrası kapsamında değerlendirilir.”

MADDE 8- 1/4/1981 tarihli ve 2443 sayılı Devlet Denetleme Kurulu Başkan ve Üyelerine İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanunun adı “Devlet Denetleme Kuruluna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun” şeklinde değiştirilmiş ve mülga 2 nci maddesi başlığıyla birlikte aşağıd